Có rất nhiều bạn đọc thắc mắc rằng: làm sao để huỷ bỏ được di chúc? Thủ tục huỷ bỏ di chúc như thế nào? Hậu quả của việc huỷ bỏ di chúc ra sao? Và rất nhiều thắc mắc khác. Qua bài viết này Luật sư Trần Hiểu mong muốn bạn đọc sẽ tháo gỡ được tất cả những thắc mắc của mình về thủ tục huỷ bỏ di chúc.
1. Cần hiểu hủy bỏ di chúc là gì?
Hủy bỏ di chúc là việc người để lại di chúc thực hiện những hành vi pháp lý để huỷ bỏ bản di chúc đã lập, khiến cho bản di chúc đó không còn hiệu lực. Pháp luật tôn trọng quyền tự do ý chí, tự do định đoạt của cá nhân khi lập di chúc cũng như khi huỷ bỏ di chúc. Bởi vậy bạn có thể tiến hành huỷ bỏ di chúc vào bất cứ khi nào, ở đâu mà không bị giới hạn, miễn là tại thời điểm đó bạn còn minh mẫn, sáng suốt.
2. Các trường hợp hủy bỏ di chúc
Người lập di chúc có quyền huỷ bỏ di chúc trong những trường hợp sau:
👉 Đối với hình thức di chúc bằng miệng thì sau 03 tháng kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ. Vì vậy, khi lập di chúc miệng bạn cần lưu ý điều này để tiến hành lập lại bản di chúc bằng văn bản thì mới đảm bảo tính pháp lý.
👉Đối với các di chúc được lập bằng văn bản, người lập di chúc có quyền hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào. Điều này được quy định tại khoản 1 Điều 640 BLDS.
👉Nếu người lập di chúc tiến hành lập một bản di chúc mới thì bản di chúc mới này sẽ thay thế di chúc trước, bản di chúc trước đó đương nhiên bị hủy bỏ.
Đối với hai trường hợp nêu trên thì chỉ có chủ thể lập di chúc mới có quyền huỷ bỏ di chúc, không ai đương nhiên có quyền hủy bỏ di chúc.
Trường hợp khác
Ngoài ra, trường hợp, sau khi người lập di chúc chết, nếu các bên có căn cứ cho rằng di chúc không hợp pháp thì người đó có quyền khởi kiện tranh chấp về di chúc thừa kế tại Toà án nhân dân có thẩm quyền. Nếu có căn cứ để Toà án tuyên di chúc vô hiệu thì bản di chúc sẽ bị huỷ bỏ, các bên buộc phải chia thừa kế theo pháp luật.
Trường hợp di chúc vô hiệu do 02 nguyên nhân chính: không đảm bảo các điều kiện có hiệu lực của di chúc quy định tại Điều 630 BLDS; hoặc việc áp dụng di chúc không còn phù hợp với thực tế. Ngoài ra, di chúc có thể bị vô hiệu 1 phần hoặc toàn phần.
3. Hướng dẫn thủ tục huỷ bỏ di chúc
Người lập di chúc tự mình huỷ bỏ di chúc
👉Nếu người lập di chúc đã công chứng, chứng thực di chúc của mình thì khi huỷ bỏ di chúc người lập di chúc cần đi tới các tổ chức công chứng, chứng thực để tuyên huỷ bỏ di chúc của mình.
👉Một phương án đơn giản hơn là nếu người lập di chúc lập một bản di chúc mới thì bản di chúc này sẽ có hiệu lực và bản di chúc cũ sẽ đương nhiên bị huỷ bỏ.
👉Ngoài ra sau khi lập di chúc xong rồi mà người lập di chúc lại định đoạt tài sản đó bằng một giao dịch như tặng cho, mua bán… thì nội dung bản di chúc liên quan đến tài sản đó cũng mặc nhiên bị huỷ bỏ vì đối tượng là tài sản đã không còn.
Thủ tục giải quyết tranh chấp hủy bỏ di chúc
Về bản chất di chúc là một giao dịch dân sự và không phải mọi bản di chúc đều mặc nhiên có hiệu lực pháp luật vì bản di chúc cần đáp ứng tất cả các điều kiện về hình thức và nội dung theo quy định của bộ luật dân sự để được coi là hợp pháp. Sau đây là một số trường hợp phổ biến liên quan đến tranh chấp về di chúc:
✅ Nếu người để lại di sản không chia di sản thừa kế cho những người được quyền thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc hoặc giá trị phần phân chia không đúng quy định thì những người thừa kế này có quyền yêu cầu được phân chia phần di sản phù hợp, nếu các bên không thoả thuận được thì bên có quyền lợi bị xâm phạm có quyền khởi kiện ra toà án để yêu cầu toà án giải quyết.
Theo quy định tại Điều 644 BLDS thì những người sau đây được hưởng di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật khi người lập di chúc không cho họ hưởng di sản: con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng; con thành niên mà không có khả năng lao động.
✅ Trường hợp thứ hai, là khi những người thừa kế có căn cứ cho rằng di chúc vô hiệu theo quy định của pháp luật thì có thể gửi đơn khởi kiện đến Toà án để yêu cầu tuyên di chúc vô hiệu và yêu cầu chia di sản thừa kế theo pháp luật.
4. Luật Sư Trần Hiểu – Luật Sư chuyên tư vấn Di Chúc – Thừa Kế
Việc người lập di chúc huỷ bỏ di chúc thì rất dễ dàng nhưng việc yêu cầu Toà án tuyên di chúc vô hiệu lại là việc vô cùng khó khăn, đặc biệt đối với những người không am hiểu pháp luật. Vì ngoài kiến thức về luật dân sự ra thì bạn cần phải nắng vững kiến thức về luật tố tụng dân sự để đảm bảo được quyền lợi của mình khi tham gia vụ án.
Hi vọng với bài viết trên đây Luật sư Trần Hiểu đã giải đáp được những thắc mắc của bạn về thủ tục huỷ bỏ di chúc. Để được tư vấn chuyên sâu và giải quyết các tranh chấp liên quan đến di chúc bạn vui lòng liên hệ số điện thoại 0889181585 (Zalo) để được tư vấn hoặc đặt lịch tư vấn với Luật Sư Trần Hiểu.
Trân trọng!
